Szczegółowe badania DNA smardzów zgłaszanych nam z regionu Kasztelanii Ostrowskiej do 2023 r., wykonywane przez p. Monikę Urbaniak z IB PAN, wyglądają obiecująco i skłaniają do dalszych obserwacji! A zatem? Kontynuujemy naszą akcję i także w tym roku zapraszamy do zgłaszania stanowisk grzybów z rodziny smardzowatych Morchellaceae, a także z rodzaju piestrzenica Gyromitra! Akcję prowadzimy od kwietnia do maja. Chcesz wiedzieć, jak działa akcja i jak możesz się do niej przyłączyć? Na dole strony dowiesz się więcej o comiesięcznych wyzwaniach dla przyrody.
Grzyby z rodziny smardzowatych Morchellaceae, w szczególności smardze Morchella, tworzą owocniki składające się z główki i trzonu. Bardzo charakterystyczna postać główek owocników grzybów z rodziny smardzowatych wynika z tego, że są one pokryte mniej lub bardziej regularnie rozmieszczonymi jamkami, które u niektórych gatunków oddzielone są prostymi lub falistymi żebrami.
Smardzowate podlegają ochronie prawnej. Zachęcamy do zapoznania się z zasadami ochrony opisanymi w artykule na stronie Kasztelanii Ostrowskiej (poczytaj o smardzach tutaj <<<).
Poniżej prezentujemy fotografie trzech przykładowych gatunków z rodzaju smardz Morchella, znalezionych w 2023 r. w regionie Kasztelanii Ostrowskiej, aby zobrazować różnorodność cech morfologicznych owocników z rodzaju Morchella.
Oto smardz parastożkowaty Morchella importuna z Pobiedzisk – znalezisko p. Małgorzaty Szulc:
To smardz półwolny Morchella gigas (inaczej mitrówka półwolna Mitrophora semilibera) z Kociałkowej Górki – znalezisko p. Doroty Durskiej:
A to smardz jadalny Morchella esculenta z Pawłowa Skockiego – znalezisko Barbary Kudławiec:
Należące także do smardzowatych napastniczki (np. naparstniczka czeska Verpa bohemica) tworzą owocniki już w marcu-kwietniu (na zdjęciu znalezisko Barbary Kudławiec spoza Kasztelanii Ostrowskiej, gdyż dotąd nie znamy jeszcze stanowisk w KO). Verpa bohemica także tworzy owocnik z główką i trzonem, ale początkowo spod liści i gałązek ściółki wychyla się sama charakterystycznie pofałdowana główka, a trzon zaczyna być widoczny w miarę dalszego rozwoju owocnika.
A to (sprawdzona mikroskopowo) piestrzenica olbrzymia Gyromitra gigas z okolic Złotniczek – znalezisko Piotra Fonfary:
Zachęcamy zatem do zgłaszania nam stanowisk smardzowatych i do wspólnych odwiedzin ich stanowisk, które będą miały na celu m.in. ocenę możliwości pobrania owocnika do badań tak, aby nie naruszyć przepisów o prawnej ochronie smardzów. Jeśli będzie można pobrać owocnik, zostanie on skierowany do szczegółowych badań, które pozwolą rozpoznać gatunek grzyba. Będzie to ważny wkład w poznawanie mykobioty Kasztelanii Ostrowskiej, a w ślad za tym także dla bioty smardzowatych w skali całej Polski. To piękne zadanie dla nas wszystkich!
W przypadku braku możliwości pobrania owocnika stanowisko będzie udokumentowane wyłącznie fotograficznie.
Uwaga! Bardzo ważne jest wykonanie dobrych zdjęć, wyraźnie ukazujących cechy owocników, dla wszystkich zgłaszanych stanowisk grzybów z rodziny smardzowatych i z rodzaju piestrzenica.
Poniżej mapka obszaru, dla którego prowadzimy akcję poszukiwań tego gatunku:
O PROJEKCIE
JAK I DLACZEGO WARTO WŁĄCZYĆ SIĘ DO POSZUKIWAŃ?
Podczas spaceru lub wycieczki rowerowej można przyczynić się do poszerzania wiedzy o zasobach przyrodniczych i pomóc lepiej je chronić. Wybierz teren blisko swojego domu lub potraktuj to jako okazję do dalszej wyprawy do któregoś z zakątków regionu. Zbieraniem danych o rozmieszczeniu gatunków i cennych siedlisk przyrodniczych w regionie Kasztelanii Ostrowskiej zajmujemy się od kilku lat – teraz możesz współdziałać z nami!
Wykonane zgłoszenia
Wypełnij krótki formularz dostępny tutaj, z podaniem lokalizacji stanowiska (w tym współrzędnych GPS) oraz krótkiego opisu np. „Owocnik grzyba rośnie na drzewie przy głównym wejściu do szkoły” lub „Łąka porasta dolinę potoku od końca wsi Promno do lasu na północ od miejscowości. Otaczają ją liczne wierzby i pole uprawne”. Podeślij nam też fotografie swojego znaleziska w formularzu zgłoszeniowym lub na adres kasztelaniaostrowska@gmail.com. Zwracamy uwagę, że w przypadku gatunków prawnie chronionych (zaznaczamy to w ogłoszeniu) nie należy pobierać okazów zielnikowych, narośli lub owocników grzybów, łapać chronionych zwierząt i ich płoszyć.
Wykorzystanie zgłoszeń
Zgłoszone stanowiska zostaną zamieszczone w kartotekach Bazy Danych o Regionie Kasztelanii Ostrowskiej z podaniem imienia i nazwiska autora znaleziska. Planowane jest także sukcesywne publikowanie informacji o gatunkach i cennych ostojach przyrody w naszym wirtualnym atlasie Bazy Danych o Regionie Kasztelanii Ostrowskiej – za Twoją zgodą mogą tam pojawić się Twoje fotografie i informacja o udziale w poszerzaniu wiedzy o przyrodzie regionu.
