Ostoje
Posłonkowa Góra
w Lednogórze
lokalizacja: Lednogóra, na zachód od drogi od dworca w kierunku szosy gnieźnieńskiej
numer ewidencyjny w Bazie: E13a
zarządzanie: teren prywatny
status ochrony: Lednicki Park Krajobrazowy, brak bezpośredniej ochrony prawnej, ostoja nie jest objęta zabiegami ochrony przyrody
społeczny monitoring stanu ostoi: ostoja objęty społecznym monitoringiem Bazy Danych o Regionie (stan zachowania zasobów, ochrona)
Walory krajobrazowe
Polodowcowy pagórek wyróżnia się w otoczeniu. Należy do ciągu ozów od Moraczewa do Lednogóry, które wynoszą się ponad równinę moreny dennej. Wznosi się kilkanaście metrów ponad okolicę. Tworzy go luźny, przepuszczalny materiał piaszczysto-gliniasty z dużą zawartością wapnia.
Ostoja ekosystemów
W wyniku historycznej działalności człowieka Posłonkowa Góra została wtórnie odlesiona. Na bezleśnych stokach południowych i wschodnich rozwinęły się łąki i murawy ciepłolubne. Te bardzo rzadkie w naszym regionie ekosystemy sprzyjają gatunkom, znoszącym letnie susze i wysokie temperatury. Roślinność przypomina fragmentami odległe stepy południa Europy, dlatego stanowią regionalną osobliwość.
Ostoja cennych gatunków w regionie
Jedną z takich roślin jest posłonek kutnerowaty (Helianthemum nummularium subsp. obscurum). Jego sztywne liście i łodygi pokryte są włoskami, które chronią przed utratą wody. To bardzo rzadki gatunek w naszym regionie i zarazem w całej Wielkopolsce. Podobne strategie przetrwania realizuje występująca tutaj pojedynczo sasanka łąkowa (Pulsatilla pratensis). Potrafi przetrwać też działanie ognia na powierzchni – na pożarzyskach dobrze kiełkują jej nasiona. Wśród licznych traw można wyszukać delikatne białe kwiaty pajęcznicy gałęzistej, a na miejscach bardziej odkrytych rozchodniki, gromadzące wodę niczym kaktusy. Zapach murawom nadają dzikie zioła, a wśród nich licznie macierzanka zwyczajna. Licznie kwitną tu różowe goździki kartuzki i fioletowe przetaczniki kłosowe.
Informacje dodatkowe
–
Źródła
dane własne inwentaryzacyjne: Maciej Jędrzejczak, Natalia Jędrzejczak (2010-2021 dane terenowe)
dane ze zgłoszeń: –
dane literaturowe: –
Sytuacja ostoi w regionie
Oddziaływania istniejące i potencjalne
1. Usuwanie trawy pod grunty orne. Część zachodnia ostoi została zaorana. Towarzyszyło temu zniszczenie stanowisk niektórych cennych gatunków ciepłolubnych.
2. Zaniechanie / brak koszenia. Od ponad dziesięciu lat ostoja nie jest użytkowana kośnie i wypasana. Brak tego oddziaływania wpływa negatywnie na rozwój muraw ciepłolubnych i łąk, na które wkracza podrost drzew oraz odkłada się martwa materia (wojłok).
3. Zarzucenie pasterstwa, brak wypasu. Z informacji ustnych od mieszkańców Lednogóry wiemy, że ostoja była niegdyś wypasana przez mieszkańców pobliskich budynków. Wypasano głównie kozy (pojedyncze sztuki). Proces ten wpływał pozytywnie na strukturę muraw oraz ich skład gatunkowy. Zbiorowiska te były luźniej zarośnięte, a także było więcej odkrytej gleby, która sprzyjała kiełkowaniu gatunków światłorządnych – w tym roślin charakterystycznych dla wygrzanych, słonecznych zboczy.
4. Ścieżki, szlaki piesze, szlaki rowerowe. Od północy i wschodu przez ostoję przechodzą drogi gruntowe. W skali całej ostoi nie mają istotnie negatywnego wpływu.
Możliwości ochrony
1. Utrzymanie użytkowania terenu jako ostoi przyrody bez wielkoskalowego usuwania runi w celu przekształcenia na grunty orne. Bezwzględny brak niszczenia gatunków chronionych związanych z terenami trawiastymi.
2. Przywrócenie nieintensywnego (ekstensywnego) koszenia. Koszenie powinno odbywać się raz w roku pod koniec lata lub późną jesienią. Termin ten pozwoli wysiać się gatunkom, które kwitły latem. Koszenie wpływa pozytywnie na utrzymanie rozrzedzonej runi muraw i łąk oraz zapobiega rozwojowi krzewów i drzew, które zagłuszają gatunki światłorządne. Siedliska otwarte w tej części Europy mają charakter półnaturalny, dlatego dla ich zachowania potrzebna jest umiarkowana ingerencja człowieka.
3. Dla uzyskania podobnych efektów jak koszenie możliwe jest wprowadzenie nieintensywnego wypasu. Dodatkowo mechaniczne naruszanie pwoierzchni gleby przez zwierzęta wpływa pozytywnie na utrzymywanie miejsc dla kiełkowania nasion gatunków wybitnie światłorządnych – w tym roślin jednorocznych związanych z murawami ciepłolubnymi.
4. Należy ograniczyć tworzenie kolejnych dróg gruntowych lub intensyfikację ruchu na już istniejących ścieżkach.
Aktualne prognozy dla tej ostoi
1. Brakuje planów ochrony tego miejsca. W wyniku braku wprowadzenia działań ochronnych prognozowane jest zanikanie części gatunków. Projekt utworzenia prawnej formy ochrony przyrody nie jest procedowany przez Urząd Gminy Łubowo. Bez zastosowania działań ochronnych oraz połączenia ich z rozwiązaniami w dokumentach samorządu związanych z planowaniem przestrzennym można spodziewać się bezpowrotnej utraty kolejnych walorów.
2. Stowarzyszenie „Kasztelania Ostrowska” zamierza opracować dokumenty zgłaszające obiekt do prawnej ochrony obszarowej oraz uwzględniające ochronę krajobrazową w najbliższym otoczeniu.
Data aktualizacji wpisu w Bazie
2021.12.04 Maciej Jędrzejczak
