Straszka pospolita – wyjątkowa choć niepozorna
Straszka pospolita w okolicach miejscowości Bugaj. Fot. Piotr Fonfara 30.07.2016 r.

Straszka pospolita – wyjątkowa choć niepozorna

Czasami w niepozornym ciele kryją się wielkie możliwości. Straszki (rodzaj Sympecma) są tego świetnym przykładem.

Mało kto zdaje sobie sprawę, że niektóre pospolicie występujące w naszym kraju ważki możemy spotkać na spacerze już wczesną wiosną. Ba! W zasadzie to nawet zimą! Wielu z nas prawdopodobnie wielokrotnie je nawet widziała ale rzadko kto zwrócił uwagę na te niewielkie, niepozorne owady. Liche ciałko, cienkie jak wyschnięte źdźbło trawy i takaż barwa. Straszki (Sympecma), bo o nich jest tu mowa najwyraźniej cenią sobie prywatność i nie lubią zwracać na siebie uwagi. Trzeba przyznać, że im się to udaje.

 

Trudno zauważyć taką małą, niepozornie ubarwioną ważkę, przytuloną do gałązki. Na zdjęciu - straszka pospolita z okolic Wronczyna. Fot. Piotr Fonfara, 26.03.2014 r.

Jak to jednak możliwe, że te cherlawe szaraczki meldują się na wiosenne słoneczko tak wcześnie? Tajemnica tkwi w nietypowym dla ważek sposobie zimowania. Wszystkie inne gatunki ważek zimę przeczekują w stadium larwalnym, na dnie zbiornika wodnego, lub w formie jaja. Owady dojrzałe (Imagines) żyją krótko i nie dożywają zimy. Tylko u straszek zimują owady dorosłe. Co ciekawe, choć na miejsce zimowania wybierają sobie tylko znane, osłonięte od wiatru miejsca, nie potrzebują żadnej dodatkowej osłony aby przetrwać zimowe warunki. Co więcej, zimujące owady, choć zapadają w stan diapauzy (spoczynku), zachowują cały czas pewną aktywność, choć w bardzo ograniczonym zakresie. Potrafią na przykład przemieścić się na drugą stronę źdźbła czy gałązki, jeśli poczują się zagrożone (np. w obecności fotografa). Są w stanie przetrwać mrozy do kilkunastu stopni i padający na nie śnieg czy też pokrywające ciało kryształki lodu. Taki sposób zimowania sprawia, że dorosły owad jest wyjątkowo długowieczny. Długość życia dorosłych straszek dochodzi aż do 11 miesięcy, co jest absolutnym rekordem w świecie ważek, których imagines żyją najwyżej do 2 miesięcy. Za to larwy straszek, swój rozwój przechodzą stosunkowo szybko, gdyż od momentu wyklucia się z jaja do przeobrażenia w owada doskonałego mijają zaledwie trzy miesiące.

Straszka pospolita w okolicach wsi Bugaj. Fot. Piotr Fonfara, 06.08.2016 r.

Straszki należą do rodziny pałątkowatych (Lestidae). Przedstawiciele tej rodziny, charakteryzują się m.in. błyszczącym metalicznie wierzchem ciała. Pod tym względem straszki nie odstają od reszty rodziny. Za to nietypowo składają swoje skrzydła w spoczynku. Inni przedstawiciele rodziny, siadając trzymają skrzydła wyraźnie rozchylone. Natomiast straszki układają swe skrzydła wzdłuż ciała. Wpisuje się to w ich strategię przetrwania, która jak się wydaje, polega na nie rzucaniu się w oczy.

Warto na koniec wspomnieć, że w naszym kraju żyją dwa gatunki należące do tego rodzaju: straszka pospolita Sympecma fusca oraz straszka syberyjska Sympecma paedisca. Ta ostatnia jednak spotykana jest głównie w północnej i wschodniej części kraju, jest bowiem bardziej przystosowana do surowych warunków klimatycznych. Od straszki pospolitej odróżnia się ją m.in. po kształcie pasa na boku tułowia.

Straszka pospolita z okolic Lednogóry. Fot. Piotr Fonfara, 21.07.2023 r.

Dodaj komentarz