Wzmianka jednego ze Znajomych Przyrodników o śliwie tarninie obecnie kwitnącej …. skłoniła mnie do wspomnienia, jak to drzewiej bywało w marcu, kwietniu, w tę wiosnę, której zmienność aury znana jest ludziom od dawna, dawna ….. i tak od dzieciństwa pamiętam różne fazy ciepła i chłodu wiosną i różne powiedzenia z tym związane, m.in. że jest zimno, bo kwitnie tarnina …. przy czym prawdopodobnie bardziej możliwy scenariusz tych okoliczności jest taki, że tarnina kwitnie, gdy nastaje chłód, ta zależność zawsze mnie ciekawiła,  od dziecka …..

Te przemienne fazy ciepła i chłodu wiosną są naturalne, specyficzne dla naszego klimatu, a także lepsze dla nas i naszej przyrody, niż nastający niekiedy w kwietniu od razu letni upał, wysuszający i wypalający.  Od zawsze wiadomo, że jest „marzec figlarzec”, a „kwiecień plecień”, że są „zimni ogrodnicy” i „zimna Zośka” i wiele innych tego typu powiedzeń. Czemu ich tyle przytaczam? Bo jest w nich ukryte tyle mądrości naszych przodków, jest w nich tyle fenologicznych obserwacji, jest „pamiątka”, jak to z dawien dawna było i jak to ludzie zapamiętywali i powtarzali w powiedzeniach i przysłowiach.

To teraz nieco wiadomości o tarninie i jej znaczeniu dla przyrody i ludzi …

Śliwa tarnina (Prunus spinosa), w skrócie zwana tarniną to krzew z rodziny różowatych Rosaceae. Tarnina ma bardzo ważne znaczenie ekologiczne. Obok głogu jest drugim głównym niskim krzewem tworzącym charakterystyczne zakrzaczenia zwane czyżniami. Są to gęste zarośla, trudne do przebycia dla człowieka i większych zwierząt. Występuje w całej niemal Polsce, nie spotkamy jej tylko w wyższych partiach gór. Rośnie na licznych typach gleb, na obrzeżach lasów, tworzy śródpolne zarośla, zasiedla nawet sterty kamieni zrzucone na obrzeża pól. Jest gatunkiem pionierskim na porzuconych gruntach rolniczych (wieś), spotkamy ją także jako gatunek synantropijny w środowiskach przekształconych przez człowieka (miasto). Odporna na suszę i mróz, regeneruje się nawet po przejściu ognia.

Czyżnie tarninowe stanowią bardzo dobre miejsce lęgowe dla ptaków i małych ssaków. Długo dostępne owoce odgrywają istotną rolę w wyżywieniu około 20 gatunków ptaków. Jest więc tarnina doskonałym gatunkiem na żywopłoty i do tworzenia zarośli sprzyjających bytowaniu  ptaków oraz innych drobnych zwierząt.

Tarnina jest też ważnym gatunkiem żywicielskim lub siedliskiem dla długiej listy bezkręgowców i grzybów. Na liściach tarniny żerują gąsienice aż 135 gatunków motyli oraz  larwy licznych gatunków błonkoskrzydłych i chrząszczy. Podczas kwitnienia tarnina jest rośliną miododajną – dostarcza wielkich ilości pyłku i nektaru. Kwiaty wabią około 20 gatunków pszczół samotnic.

Tarnina może być stosowana w nasadzeniach w celu umocnienia skarp nasypów i wykopów oraz urwisk i wąwozów. Chroni glebę przed erozją wodną i wietrzną. Tarnina otaczająca nasadzenia drzew, chroni je przed zgryzaniem. Jedyne zagrożenie stwarza, gdy jest ekspansywna wobec wielogatunkowych muraw i ciepłolubnych okrajków. W każdym innym przypadku jej znaczenie dla przyrody i ludzi jest nie do przecenienia.

Powyższe za  bogactwo wsi.

A oto wiosenna kompozycja malowana pędzlem Natury …. z udziałem śliwy tarniny ….

A jak u Was obecnie ze śliwą tarniną? Kwitnie, nie kwitnie, gdzie kwitnie? Co pamiętacie ze swojego dzieciństwa, czy pamiętacie chłody w okresie kwitnienia tarniny i komentarze ludzi tego dotyczące?

Dajcie znać – na stronie Przyroda regionu Kasztelanii Ostrowskiej na Facebooku, dajcie znać 🙂

I jeszcze powtórzę apel jednego ze Znajomych Przyrodników – zachowujmy nasze śliwy tarniny …. niech nas cieszą wiosną, niech są pożytkiem dla przyrody i dla nas …. śliwy tarniny … niech żyją!