Gwiazdosze – grzyby z typu grzybów podstawkowych – wybrane kilka lat temu na grzybowe symbole regionu – wciąż cieszą nas nowymi miejscami występowania w Kasztelanii Ostrowskiej!

W sobotę 5 listopada br. podczas zajęć terenowych z Młodymi Przyrodnikami znaleziona została nowa miejscówka gwiazdoszy. Gdy jedna z uczestniczek pierwsza wypatrzyła owocniki, kolejne znajdowali inni, gdy bacznie się przyjrzeli iglastej ściółce w niewielkim borze sosnowym.

Cechy morfologiczne owocnika, m.in. frędzelkowane otoczenie otworu na szczycie główki i jasnobeżowe u młodych owocników, silnie podwinięte pod spód ramiona,  pozwoliły rozpoznać go jako gwiazdosz frędzelkowany Geastrum fimbriatum.

Czy widzicie wyrzucane z wnętrza główki zarodniki na tym zdjęciu wykonanym przez Macieja? Zarodnikom tym razem  „pomogła” jedna z uczestniczek wycieczki :-). Ale bez naszego udziału zarodniki także z powodzeniem opuszczą główkę 😉

Zarodniki u gwiazdoszy powstają na podstawkach, na włośni znajdującej się w kulistych początkowo owocnikach, otoczonych osłoną wewnętrzną i zewnętrzną. W miarę dojrzewania owocników warstwa zewnętrzna owocnika (egzoperydium) pęka, rozchyla się i tworzy ramiona, które unoszą główkę (endoperydium) ponad podłoże, z którego owocnik wyrasta.

Zwracajmy baczną uwagę na nasze otoczenie. Gwiazdosze mają bardzo różne upodobania, niektóre gatunki występują na wilgotnych, żyznych podłożach, z dużą ilością ściółki, inne z kolei wyrosną na murawach kserotermicznych. Jedne wyrosną na terenach otwartych, inne w lasach. Niektóre upodobały sobie siedliska przekształcone przez człowieka, do których jednak człowiek rzadko zagląda ….. Takimi miejscami są rzadko uczęszczane zakrzaczenia, czy zadrzewienia, w których człowiek nie bywa i nie niszczy mimo woli swoją działalnością subtelnych, niewidocznych gołym okiem, niteczek grzybni ….

Prosimy o zgłaszanie nam znalezionych miejsc występowania gwiazdoszy – przez przesłanie zdjęć. Niektóre gatunki gwiazdoszy są chronione, a zdjęcia pozwolą się zorientować, z jakim gatunkiem mamy do czynienia, i czy można pobrać owocniki do dokumentacji stanowiska, czy też muszą wystarczyć fotografie, a wszystkie owocniki pozostaną tam, gdzie wyrosły ….. Każde nowe stanowisko zostanie odnotowane w Bazie Danych o Regionie  (BDR) wraz z danymi o osobie, która takie miejsce znalazła!

A oto i nasze gwiazdosze frędzelkowane z okolic Pobiedzisk! Ten gatunek obecnie nie podlega ochronie prawnej, tak więc stanowisko udokumentowaliśmy zarówno fotograficznie, jak i przez pobór owocników do fungarium BDR Kasztelanii Ostrowskiej.

Fotografie:

z dymkiem zarodników – Maciej Jędrzejczak

pozostałe – Barbara Kudławiec

Powiązane wpisy:  Gwiazdosze, sznury grzybniowe i obserwacje przyrody w dolinie Główny – Akademia Młodych Przyrodników 5.11.2022