Pustułka to najliczniej występujący w naszym kraju sokół, którego najłatwiej spotkać w miastach i miasteczkach, szczególnie w pobliżu wysokich budynków.
Pustułka Falco tinnunculus jest rozpowszechniona na terenie całego naszego kraju. Jest jednym z najliczniejszych i najczęściej spotykanych ptaków drapieżnych. Zasiedla głównie tereny otwarte, jak łąki i pola, nieużytki, doliny rzek, tereny podgórskie (skały) i miasta. Unika zwartych terenów leśnych. Podobnie jak inne sokoły nie buduje samodzielnie gniazd a wykorzystuje stare gniazda wron i srok, w zadrzewieniach śródpolnych i na skrajach lasów. Na terenach podgórskich chętnie zasiedla półki skalne a w miastach – wszelkie wnęki budynków. Składa zazwyczaj 5-6 jaj. Do miast przyciąga je obfitość pokarmu i potencjalnych miejsc lęgowych. Duża w tym zasługa przyrodników, którzy na wysokich budynkach montują specjalnie dla pustułek specjalne skrzynki lęgowe. Obecnie, w wielu polskich miastach najłatwiej o spotkanie pustułki wokół wysokich wież starych kościołów, ratuszów oraz na osiedlach – blokowiskach.
W odróżnieniu od większości swoich krewniaków, jej pożywieniem są głównie drobne ssaki, jak myszy i norniki. Poluje na nie w charakterystyczny sposób, zawisając co pewien czas w powietrzu, intensywnie trzepocząc wówczas skrzydłami. Gdy namierzy ofiarę, stopniowo obniża lot, po czym spada by ją pochwycić. Oprócz gryzoni, duży udział w jej menu stanowią drobne ptaki, które potrafi chwytać także w locie. Poza tym, nie gardzi także owadami i gadami. Skład pokarmu zależy od jego dostępności a to związane jest z typem środowiska. W miastach, ptaki mają większy udział w pożywieniu pustułki.
Pustułki łatwo rozpoznać po smukłej sylwetce i charakterystycznym locie. Nie jest to duży ptak, jest nieco mniejsza od gołębia. Ma za to długie wąskie skrzydła oraz długi ogon. Jej lot jest dość powolny, z płytkimi, energicznymi uderzeniami skrzydeł. Od czasu do czasu przyspiesza. Często wydaje głośne i przenikliwe nawoływania: kli-kli-kli-kli-kli-kli-kli, zwłaszcza gdy jest to para, krążąca np. wokół kościelnej wieży czy wieżowca. O jej obecności świadczyć mogą też wypluwki – owalne twory o wymiarach ok. 3,5 cm x 2cm, zawierające niestrawione resztki pokarmu jak pióra, sierść i kości.
U pustułek obserwuje się wyraźny dymorfizm płciowy. Samiec jest nieco mniejszy. Z wierzchu jego głowa i ogon są szare a skrzydła i grzbiet rdzawe z nielicznymi czarnymi plamkami. Przy końcu ogona występuje szeroki czarny pas. Wierzch ciała samicy cały jest rdzawo-brązowy, intensywnie czarno prążkowany. Również kremowo-biały spód ciała u samic jest intensywniej nakrapiany. U obu płci od dzioba, wzdłuż granicy między policzkiem i podgardlem ciągnie się cienki czarny wąs.
Źródła:
– „Pustułka Falco tinnunculus” – Paweł Śliwa. PTOP „Salamandra”. Poznań 2003.
