W październiku 2022 roku z środków Lokalnej Grupy Działania „Trakt Piastów” zostało zrealizowane zadanie pn. „Wyposażenie Centrum Edukacji Regionalnej w Lednogórze dla celów badań, edukacji i dokumentacji dziedzictwa regionu”. Głównym założeniem niniejszego zadania jest wzmocnienie zaplecza dokumentacyjno-edukacyjnego Bazy Danych o Regionie jako pierwszego tego typu projektu społecznego na tych terenach, który zawiera niepublikowane, autorskie dane z obszaru.
Stowarzyszenie „Kasztelania Ostrowska” od 2015 roku rozwija Bazę Danych o Regionie, która jest pierwszym tego typu projektem dokumentacyjnym, badawczym i edukacyjnym w regionie Kasztelanii Ostrowskiej. Realizowany jest jako oddolna inicjatywa społeczna, finansowana dotychczas głównie z środków własnych stowarzyszenia. Baza obejmuje dane w kilku warstwach tematycznych (m.in. architektura, biografie osób z regionu, miejsca pamięci i legend, ostoje przyrody, stanowiska gatunków zagrożonych), które zbierane są od ponad pięciu lat według wypracowanej, autorskiej metodyki, standaryzujących zapis walorów w kartotekach oraz bazach geoprzestrzennych (GIS). Powstanie Bazy wiązało się z podjęciem się przez nas powołania formy ustrukturyzowanego kompletowania danych z wielu miejscowości przy zachowaniu wysokiego poziomu merytorycznego. Baza rozwijana jest zarówno przez pracę specjalistów, jak również angażując mieszkańców w ramach tzw. badań obywatelskich. Istotne dla nas jest stworzenie zaplecza dla spisywania wiedzy lokalnych pasjonatów historii, których wiedza pozostaje dotychczas niespisana – taką osobą jest Tadeusz Panowicz, który w Centrum Edukacji Regionalnej rozwija historyczną część Bazy Danych o Regionie razem ze swoimi asystentami. W ten sposób chcemy zachować jego dorobek dla kolejnych pokoleń.
Rozwój zaplecza dzięki dofinansowaniu
Ważną wartością tego zadania jest dofinansowanie już rozpoczętego, rozwijającego się „społecznego archiwum regionu”, dzięki czemu możliwe jest wzmocnienie istniejącego systemu bazodanowego oraz zwiększenie potencjału projektu z pięcioletnim doświadczeniem oraz wypracowaną spójną metodyką. Zadanie ma przyczynić się do rozwoju zaplecza technicznego i popularyzacyjnego „Bazy Danych o Regionie” na podstawie dobrych praktyk i modelu prowadzenia społecznych archiwów z terenu Finlandii. Głównym przesłanką do realizacji zadania jest systemowe podejście do dokumentacji i ochrony dziedzictwa lokalnego przez stworzenie dobrego zaplecza technicznego oraz podejście naukowe, które upatruje w prawidłowej metodologii i metodyce badań dziedzictwa właściwą drogę dla poprawnej merytorycznie inwentaryzacji zasobów oraz ich katalogowania dla kolejnych pokoleń. Na tej podstawie w Centrum Edukacji Regionalnej rozwijać chcemy pierwszą w regionie izbę regionalną o solidnych podstawach zaplecza badawczego. Jej działanie obejmować ma prace badawcze we wszystkich miejscowościach regionu oraz zakłada popularyzację wyników w różnych jego częściach. Widzimy w tym cenny walor skali, który często bywa pomijany w przypadku innych, mniejszych działań społecznych, które w większości ograniczają się do poznawania dziedzictwa jednej miejscowości oraz bezpośredniej okolicy wokół niej. Atutem niniejszego zadania jest wspieranie funkcjonowania Centrum Edukacji Regionalnej powstałego w bardzo dogodnym miejscu dla mieszkańców i turystów – obejmuje pomieszczenia w pięknej zabytkowej bryle dworca kolejowego z XIX wieku, które zlokalizowane są na parterze funkcjonującej stacji kolejowej. Miejsce to po 5 latach działania kojarzone jest przez mieszkańców i doczekało się pozytywnego odbioru jako instytucji zajmującej się profesjonalnie badaniem i popularyzacją dziedzictwa regionu.
Realizacja dotacji została połączona w czasie z pracami adaptacyjnymi największej sali w CER Lednogóra. Herbarium doczekało się zabezpieczenia sufitu, wyrównania ścian, odmalowania wnętrz oraz wycyklinowania i zalakierowania zabytkowej podłogi z desek.
Rezultaty dotacji
Dzięki dofinansowaniu w kwocie 15 000 zł zostały zakupione do Centrum Edukacji Regionalnej w Lednogórze na potrzeby rozwoju Bazy Danych o Regionie: (1) materiały do prowadzenia kolejnych kartotek archiwizacyjnych oraz uporządkowania dotychczasowych materiałów, (2) szafy do katalogowania i składowania materiałów o dziedzictwie w archiwum społecznym, (3) gabloty wystawiennicze, w którym będzie można eksponować materiały na potrzeby wystaw czasowych i stałych w Centrum Edukacji Regionalnej – wystawy będą przygotowywane w oparciu o materiały z Bazy Danych o Regionie.
