Idea raportu wyłoniła się podczas prowadzonych przez nas od 2010 roku badań, opisujących zasoby przyrodnicze Kasztelanii Ostrowskiej. Z biegiem czasu doszliśmy do wniosku, jak istotna jest efektywna komunikacja różnych grup, mających styczność z tymi zasobami przyrodniczymi, a od których zależą możliwości przetrwania ostoi przyrody. Postawiliśmy kilka diagnoz, wśród których do najważniejszych należą: (1) problemy z przepływem informacji między podmiotami, samorządami i organizacjami pozarządowymi na temat aktualnej wiedzy o zasobach przyrodniczych, zagrożeniach i możliwościach planowania ich ochrony, (2) brak świadomości występowania tych zasobów, (3) w efekcie poprzednich, miejscowe niedostosowanie funkcji terenów i prowadzenie niewystarczających zabiegów uwzględniających potrzeby zachowania zasobów przyrodniczych oraz (4) wypadkowa wymienionych powyżej czynników – ginięcie tych zasobów, trywializacja przyrody i nieoptymalne zagospodarowywanie krajobrazu. 

Jesteśmy świadomi, że wyzwania te wpisują się w szerszy, ogólnopolski kontekst i dotyczą nie tylko obszaru Kasztelanii Ostrowskiej. Skala regionu jest na tyle mała, że pozwala uchwycić konkretne przykłady oddziaływań na zasoby, a jednocześnie na tyle duża, aby  kształtować  szerszą wizję działania i wypracowania dobrych praktyk w skali ponadlokalnej. Uznaliśmy region Kasztelanii Ostrowskiej za optymalny do prowadzenia badań, analizowania zagrożeń i tworzenia raportu partycypacyjnego, do którego zaangażowane będą różne grupy odbiorców. W tym celu wyróżniliśmy podgrupy robocze: badaczy, samorządową, instytucji związanych z zasobami i ochroną przyrody oraz obywatelską – mieszkańców, osób związanych z tym terenem i organizacji pozarządowych.

Ideą przyświecającą rozpoczętemu projektowi jest zaangażowanie wspólnoty w sprawy dotyczące przyrody i krajobrazu. Rezultatem wdrażania tej idei będzie wspólnie stworzony raport, służący wypracowaniu najlepszych praktyk z udziałem wszystkich grup. Zakłada on kooperatywne podejście, łączące wiedzę specjalistów, osób decyzyjnych i obywateli, którym zależy na zachowaniu zasobów przyrodniczych oraz ochronie krajobrazu. W części dokumentacyjnej raport zawierać będzie analizę zachowania siedlisk przyrodniczych i gatunków, a także zagrożeń realnych i potencjalnych oraz proponowanych metod ochrony ostoi przyrody i krajobrazu regionu. Raport ma być przewodnikiem, do którego będą mogli odwoływać się wszyscy zainteresowani zachowaniem cennych zasobów przyrody. Będzie to dokument publiczny, skierowany do szerokiej grupy odbiorców. Trudne treści chcemy przedstawić w syntetycznej formie „raportu laika”, który w końcowej części przystępnym językiem zaprezentuje wiedzę specjalistyczną.